Bearjadat 18.2.2022

Sámi (Lappi) koronageahčastat almmustuhttojuvvo jorgalussan vahkkosaččat.

Áigeguovdilis liŋkkat:

• DBL: Koronadáhpáhusat, buohcceviessodikšuma dilli ja jápmimat (dušše suomagillii)
• DBL: Mátkkošteapmi ja koronaviruspandemiija (dušše suomagillii)
• Lasi rávvagat sihke gustojeaddji ávžžuhusat ja ráddjehusat buohccedikšunbiirriid viidodagain

Sámi (Lappi) buohccedikšunbiire

(dieđut 18.2.)

Sámi (Lappi) buohccedikšunbiire ii šat dieđit njoammunmeriid. Dás maŋás ossodatnoađuheami dilis dieđihuvvo mánnodagaid (vuossárggaid), gaskavahkuid ja bearjadagaid. Lohkui gullet vejolaš beaktobuohccit sihke olbmot, geat eará ákka dihte leat buohcceviesus, ja geat leat gávnnahuvvon koronapositiivvalažžan. 

Sámi buohccedikšunbiire lea epidemiija leavvanviidodat

Guovtti vahku ilbmudanlohku (31.1.–13.2.) lea 2739/100 000 orru.
Ovtta vahku ilbmudanlohku (7.–13.2.) lea 1478,6/100 000 orru.
Dán oktavuođas ilbmudanlohkui gullet maid dat dáhpáhusat, main olbmo ruovttubáikegoddi lea buohccedikšunbiirre olggobealde. Dan dihte lohku sáhttá spiehkastit DBL statistihkain, main mielde eai lohkkojuvvo olgobáikegotti olbmot.

Ođđa koronageavadat Sámi buohccedikšunbiirres: koronapositiivvalaččat eai šat biddjojuvvo erremii ja dás maŋás destejuvvo dušše dálkkasdieđalaš ákkaid dihte

Sámi buohccedikšunbiire sirdásii ikte koronai buohccán olbmuid oasil dábálaš buozalmasjávkamiidda, dehege koronai buohccán olbmot eai šat biddjojuvvo erremii. Dávdamearkkalaš galgá dattetge báhcit ruoktot buohcat ja garvit kontávttaid eará olbmuide, dassážii go dávdamearkkat ložžejit. Gielddat ja bargoaddit nevvot dárkileappot buohcanluopmogeavadiin. Covid-19 infekšuvdnii buohccán buohcanluomu guhkkodat lea unnimus mearis 5 jándora. 

Dasa lassin Sámi buohccedikšunbiirres lea mearriduvvon odne sirdásit koronadestemii dálkkasdieđalaš ákkaid dihte. Maiddái njoammunguorran heaittihuvvo.

Dearvvašvuohtafuolahusa ámmátolmmoš dahká árvvoštallama destema dárbbatlašvuođas čuovvovaš buhcciid oasil geat gullet riskajovkui:

• Áhpeheamit ja vuollái 6 vahku siste riegádahttán dávdamearkkalaš olbmot
• Dávdamearkkalaš buohccebarggu bargi sode-suorggi ámmátolbmot
• Dávdamearkkalaš sode-ovttadagaid ássi/buohccit
• Buohccit, geat váldojuvvojit seaŋgaossodagaide, sevlejuvvojit gohcinovttadagas hoahppoantigenadeasttain boahtinsivas sorjjasmeahttumit. PCR-sihkkarastin váldojuvvo infekšuvdnadávdamearkkalaš dehe antigenapositiivvalaš olbmos. 
• Dávdaluvvan sode-bargit beaivválaččat 5 jándora áigge maŋemus dávdaluvvamis.

Destengeavada earáhuvvama dihte koronapositiivvalaččaid mearri ii šat govvit duođalaš njoammumiid meari ja dán dihte koronaturvallinenlappi.fi -siidduin eai dás maŋás dieđihuvvo beaivválaš njoammunmeriid.  Njoammunmearit gávdnojit dás maŋás Dearvvašvuođa ja buresbirgejumi lágádusa raporttas. (dušše suomagillii)

Sámi buohccedikšunbiire dieđiha dás maŋás ossodatnoađuheamis mánnodagaid, gaskavahkuid ja bearjadagaid. Dál Sámi guovddášbuohcceviesus leat dikšojuvvome 10 koronabuohcci. Lohkui gullet vejolaš beaktobuohccit sihke olbmot, geat leat eará siva dihte buohcceviesus, ja geat leat gávnnahuvvon koronapositiivvalažžan. 

Dáláš boahkuhangokčevašvuohta (beaiváduvvon 18.2.)

18 JAGI DEAVDÁN OLBMUIN	Sámi buohccedikšunbiire	Oarjebađaeatnama buohccedikšunbiire	Oba Suopma
1. attus	89,8 %	89,1 %	88,6 %
2. attus	87,2 %	86,5 %	86,1 %
3. attus	61,1 %	59,9 %	60,0 %

 

BUOT OLBMUIN	Sámi buohccedikšunbiire	Oarjebađaeatnama buohccedikšunbiire	Oba Suopma
1. attus	81,5 %	79,5 %	79,4 %
2. attus	76,8 %	75,3 %	75,1 %
3. attus	50,6 %	49,0 %	48,9 %

***

Oarjebađaeatnama buohccedikšunbiire

(dieđut 16.2.)
Oarjebađaeatnama buohccedikšunbiirre koronageahčastat almmustuhttojuvvo oaivenjuolggaduslaččat gaskavahkuid. Buohccedikšunbiire ii šat dieđit njoammunmeriid, muhto epidemiijadilli ja dan gárggiideapmi  čuvvojuvvo dás maŋás buohcceviessonoađuheami mielde.

Oarjebađaeatnama buohccedikšunbiire lea epidemiija leavvanviidodat

Buohcceviessonoađuheapmi bisson loavdin – epidemiija bárisčohkka easka boahtime

Koronavirusa dagahan buohcceviessonoađuheamis eai leat Oarjebađaeatnama buohccedikšunbiirre viidodagas mannan vahkuid dáhpáhuvvan fuopmášahtti nuppástusat. Buohcceviessonoađuheami šaddamii lea goit ráhkkanuvvon viidodagas.

Viidodagas leat dál buohcceviessodikšumis 18 koronabuohcci, geain goalmmádas leat dikšojuvvome Oarjebađaeatnama guovddášbuohcceviesus. Sis buohkain koronainfekšuvdna dikšun lea deháleamos ágga, muhto dálá dilis beaktodikšun ii dárbbahuvvo.  Dearvvašvuohtaguovddáža seaŋgaossodagain leat dikšojuvvome 14 koronabuohcci, geain ovcci dikšojuvvojit vuosttažin korona dihte.

Vahku 6 Oarjebađaeatnama buohccedikšunbiirre viidodagas gávnnahuvvoje váile 1000 koronavirusnjoammuma.  Buohkain viidodagas váldojuvvon čájánasain sulaid 40 proseantta ledje positiivvalaččat. Dáhpáhusmearri ii goitge govvit šat duođalaš epidemiijadili, daningo buohkat litnadávdamearkkalaččat ii leat šat dárbbatlaš ohcalit destii. Jáhkehahttivuođa mielde njoammumat leat nappo mihá eanet go virggálaš logut čájehit.

Dáhpáhusmearit árvvoštallojuvvojit leat ein šaddame iige epidemiija bárisčohkka leat viidodagas vel asttahuvvon. Visot oahpes doronadorvodoaimmat – giehtahygieniija,dorvogaskkat ja máskka atnu – leat ein áigeguovdilat, daningo dávda lea dál leame eanet go oba epidemiija áigge.

Boahkuhanleahtu njoahcun fuolastuhttá

Guvllolaš pandemiijabargojoavku lea fuolastuvvan das, ahte goalmmát boahkuhemiid váldin lea njohcon. Vaikko boahkuhuvvon olbmotge sáhtte buohccát, suddje boahkuheapmi almmotge bures duođalaš dávdahámiin ja buohccedikšundikšumii šaddamis. Boahkuhanáiggit leat gielddain bures sadjagasas ja gielddat dieđihit dain earret eará iežaset fierbmesiidduin.

Viidodaga koronadestenčuoggáin leat maŋemus beivviid áigge leamaš bahkadasat. Dán dihte guovllu gielddat luhpet PCR-sihkkarasttimiid dahkamis. Juos olmmoš dárbbaha PCR-deastta ovdamearkka dihte turismma dehe EU-koronavirusduođaštusa várás, son ferte dás maŋás háhkat dan ieš ja máksit ieš priváhta bealis. 

Oarjebađaeatnama viidodagas gustojeaddji koronaávžžuhusat ja ráddjehusat leat čohkkejuvvon suomagillii  buohccedikšunbiirre fierbmesiidduide. 

Oarjebađaeatnama guvllolaš pandemiijabargojoavku 

Lassidieđuid addá: jođiheaddji njunušdoavttir Jyri J. Taskila, 040 352 1097