Gaskavahkku 24.2.2021
Sámi (Lappi) koronageahčastat almmustuhttojuvvo jorgalussan okte vahkus.
Buohkat geat orodit Sámis galget ohcalit destema várás vuollegis šielmmáin, go unnánašge infekšuvnna dávdamearkkat almmáiduvvet.
Áigeguovdilis liŋkkat:
Dáppe gávnnat buohkaid Sámi (Lappi) gielddaid kontáktadieđuid koronačájánasváldima várás
Lapin viralliset ohjeet koronavirustartuntaa epäilevälle matkailijalle (sámás: Sámi virggálaš rávvagat mátkkošteaddjái, gii vávjá koronavirusnjoammuma)
THL: Matkustaminen ja koronaviruspandemia
Täältä löydät lisää ohjeita ja voimassa olevat suositukset ja rajoitukset sairaanhoitopiirien alueilla (sámás: Dáppe gávnnat lasi rávvagiid ja gustojeaddji ávžžuhusaid ja ráddjehusaid buohccedikšunbiirriid viidodagain)
THL: Täältä voit seurata COVID-19-rokotusten edistymistä (sámás: DBL: Dáppe sáhtát čuovvut COVID-19-boahkuhemiid ovdáneami)
Sámi (Lappi) buohccedikšunbiire
(áigedássásaš dieđut d. 12.42)
COVID-19-dilli lea riikkaviidosaččat hedjonan. Eanas buohccedikšunbiirriin leat sirdásan juogo leavvan- dehe jođálnuvvanmuddui. Sámi buohccedikšunbiirres lea manname epidemiija jođálnuvvanmuddu.
Guovtti vahku almmáiduvvanlohku (vahkut 6 ja 7) lea 70,2/100 000 orru.
Ovtta vahku almmáiduvvanlohku, vahku 7 oasis lea 44,5/100 000 orru.
Dán oktavuođas almmáiduvvanlohkui gullet maid dat dáhpáhusat, main olbmo ruovttubáikegoddi lea buohccedikšunbiirre olggobealde. Dan dihte lohku sáhttá spiehkastit DBL statistihkain, main mielde eai leat rehkenastojuvvon olgobáikegottálaččat.
Sámi (Lappi) buohccedikšunbiirres sirdásuvvui bearjadaga epidemiija vuođđomuttus jođálnuvvanmuddui – nuppástusat ráddjehusaide
Boahtte vahkuid áigge turisttaid mearri guovllus lassána. Turisttat bohtet guovlluin, main epidemiijadilli lea váddásit (leavvanmuttu guovllut) ja main maid virusvariánta dihtto valjis. Dán muttus lea dehálaš noahkut ja dahkat doaibmabijuid epidemiijadili vearráneami caggama várás Sámi buohccedikšunbiirre guovllus. Dáiguin ákkaiguin Sámi koronakoordinašuvdnabargojoavku lea bearjadaga 19.2. dahkan mearrádusa, ahte Sámi buohccedikšunbiire sirdása epidemiija vuođđomuttus jođálnuvvanmuddui.
Sámi guovlohálddahusdoaimmahat lea addán epidemiijadili vearráneami dihte ja njoammumiid leavvama ovddalgihtii caggama várás čoahkkananráddjehusaid mearrádusa, mainna gildojuvvojit buohccedikšunbiirre gielddain visot álbmotdilálašvuođat ja almmolaš čoakkámat, mat lágiduvvojit sis- ja olgosajiin, ja maiddá oassálastet badjel 20 olbmo. Gielddus lea vuoimmis áigemearis 22.2. –21.3.2021.
Koordinašuvdnajoavku ávžžuha, ahte badjel 20 heakka priváhtadilálašvuođatge eai ordnejuvvole ja badjel 16-jahkásaččaid joavkolihkadeapmi gaskkalduhttojuvvo golmma vahkkui 14.3. rádjái.
Skuvllain muohtomáska ávžžuhuvvo bargiide ja skuvlamánáide guđešluohkkálaččain bajás guovlluid. Seamma ládje gáiddusbargu ávžžuhuvvo bargosajiin, main dat lea vejolaš. Badjel 20 heakka čoahkkananráddjehus guoská maid valáštallanhárjehusaid.
Buohccedikšunbiirres dávdadilli vearrána – mannan vahku raporterejuvvui alimus vahkkosaš njoammunmearri dán rádjái: 53 dáhpáhusa
Mannan vahku (vahkku 7) ollislaš mearrin gávnnahuvvui 52 dáhpáhusa. Dat lea dán rádjái Sámi buohccedikšunbiirre statistihkkema alimus vahkkosaš lohkomearri. Ovddit alimus lohku lei skábmamánu vuosttaš vahkus (42 dáhpáhusa). Nohkavaš vahku dáhpáhusat leat dán rádjái gávnnahuvvon 15.
Dávdadilli lea aktiiva oba Sámi buohccedikšunbiirre viidodagas. Lassideattu dávdadillái dagahit alla turistamearit eará sajes Suomas sihke Roavenjárgga MM-ralli. Lea hui dehálaš, ahte juohkehaš doaibmá dál ovddasvástáduslaččat ja doahttala dorvvolašvuođa rávvagiid.
Sámi guovlohálddahusdoaimmahat lea sierra muittuhan Sámi (Lappi) restauráŋŋafitnodagaid ovddasvástáduslaš doaimmas (suomagillii). Restauráŋŋafitnodagat ávžžuhuvvojit váldit atnui áššehasaidasaset máskka geavahangeatnegasvuođa njoammumiid caggama várás.
Mannan vahku (vahkku 7) koronavirusdeasttat dahkkojuvvoje Sámi buohccedikšunbiirres oktiibuot 5102 stuhka. Dain hoahppoantigenadeasttat ledje 4505. Positiivvat ledje 1,02 proseantta dahkkojuvvon deasttain.
Guovtti Roavenjárgga MM-rallii oassálastán olbmo ovdal gávnnahuvvon deasttat gávnnahuvvoje boares njoammumin – sin buohta ii njoammunvárra
Guovtti olbmo, geat oassálastet MM-rallii, ovdal gávnnahuvvon positiiva koronadeasttat leat gávnnahuvvon dárkileabbo dutkamušain boares positiivan, dehege olbmot leat buohcan dávdda juo ovdal, eaige sii dán lági mielde leat šat njoammudeaddjit. Dán dihte dán guovtti dáhpáhusa erremat ja karantenat sáhttet burgojuvvot, daningo ii leat njoammunvárra.
Ruovttueatnama turisma jođálnuvvan- ja leavvanmuttu viidodagas Sámi buohccedikšunbiirre viidodahkii
Sámi buohccedikšunbiire lea 4.12. addán rávvaga ruovttueatnama mátkkošteapmái ja juovllaid doallamii, mat dollejit Sámi buohccedikšunbiirre viidodahkii. Sámi buohccedikšunbiire lea cealkán 18.2.2021, ahte rávvagat dollet ain deaivása.
Árvvoštala fuolalaččat, leago du mátki vealtameahttun.
Doahttal iežat guovllu koronarávvagiid. Muohtomáskka geavaheapmi lea dárbbašlaš almmolaš fievrruin ja sissajiin, main dorvogaskkat eai sáhte doahttaluvvot.
Moadde vahku ovdal mátkki vikka garvit vejolaš diliid, main sáhtát dávdaluvvat koronavirusinfekšuvdnii. Dákkárat leat dilit, main čoahkkanit olu olbmot ja main eai sáhte dollojuvvot dorvogaskkat. Ovdamearkka dihte eahketrestauráŋŋat, gávpeguovddážat ja joavkoáiggeájit. Garvve dáid diliid maid dáppe orodettiinat.
Boađe dušše dearvvašin.
Juos buohccát dáppe, ohcal dakkaviđe unnitge dávdamearkkain (ee. čottabávččas, nuorvu, gosahat, báhkkadávda, čoavjebákčasat, luhčadávda, máistima ja haksima earáhuvvamat) lagamus destenčuoggái ja biso erremis, dassážii go oaččut dieđu deastabohtosis.
Juos deaivvadat riskajovkui gullevaččaid, fuolat ahte buohkat geavahit muohtomáskka oba galledeami áigge.
Oahpásnuva Sámi (Lappi) buohccedikšunbiirre koronarávvagiidda čujuhusain www.lshp.fi ja https://koronaturvallinenlappi.fi/se/valdosiidu/
Markku Broas, infekšuvdnadoavttir
Antti Väänänen infekšuvdnadoavttir
Sámi buohccedikšunbiirres gávnnahuvvon koronadáhpáhusat vahkkosaččat
Vahkku 6: 30 dáhpáhusa
Vahkku 7: 52 dáhpáhusa
Vahkku 8 (nohkavaš vahkku): 15 dáhpáhusa (24.2. d. 12.42 rádjái)
Oktiibuot Sámi buohccedikšunbiirre čájánasváldinčuoggáin dahkkojuvvon deasttaid vuođul leat gávnnahuvvon 604 dáhpáhusa. Lohkui gullet maid olgobáikegotti olbmot.
Infekšuvnnaid duostunovttadat
***
Oarjebađaeatnama buohccedikšunbiire
(áigedássásaš dieđut d. 9.56)
Koronavirusdilli lea Oarjebađaeatnama viidodagas ain jođálnuvvanmuttus.
Dorvvolašvuođa doaimmat galget váldojuvvot vuhtii dárkilit – noahkun dehálaš
Oarjebađaeatnama buohccedikšunbiirres gávnnahuvvoje mannan vahku oktiibuot 12 ođđa koronavirusnjoammuma. Njoammumiid dárkilit analysa lea vel gaskan (diehtu mánnodagas 22.2.), muhto guorran lea ain hui ábas.
Nohkavaš vahku leat gávnnahuvvon oktiibuot njeallje dáhpáhusa. Dáhpáhusmeriid unnumis fuolakeahttá lea ain dehálaš fuolahit koronadorvodoaimmain dárkilit. Maiddái sosiála kontávttaid mearri galgá adnojuvvot nu unnin go vejolaš.
Dáhpáhuslágideaddjit muittuhuvvojit Sámi guovlohálddahusdoaimmahaga mearrádusas, mas Oarjebađaeatnama viidodagas lea 18.3.2021 rádjái vuoimmis 10 heakka čoahkkananráddjehus, mii guoská álbmotdilálašvuođaid ja almmolaš čoakkámiid.Dán gustojeaddji mearrádusa lassin Oarjebađaeatnama pandemiijabargojoavku muittuha gievrras ávžžuhusas doahttalit dán 10 heakka čoahkkananráddjehusa maiddái buot priváhtadilálašvuođain Oarjebađaeatnama viidodagas.
Epidemiijadilli Lulli-Suomas hedjona geažos áigge
Guovtti vahku almmáiduvvanlohku čuohteduháha orru vuollái lea:
- Uusimaas 209
- Norrbottenis s. 400
- Oarjebađaeatnamis 35
- Oba Suomas 105
Epidemiija vearráneapmi vuhtto Lulli-Suomas buohcceviesso- ja beaktodikšuma lassáneapmin. Seammas virusvariánttaid, mat levvet hearkkibut, mearri dáhpáhusain lea jođánit loktanan.
Oarjebađaeatnamis buohcceviessodikšuma kapasiteahtta lea hui rájálaš. Epidemiijadili vearráneapmi galgánai caggojuvvot noahkumiin. Mearra-Sámis čuoiganluopmu dollojuvvo vahku 10 (8.–14.3.). Jahki dás ovdal giđđat viiddes njoammungollosat levve duottarguovddážiin Suoma sierra guovlluide. Lea hui dehálaš árvvoštallat mot doallá iežas čuoiganluomu ja mainna lágiin bastá doahttalit koronadorvodoaimmaid dan áigge.
Garvot boahkuhanvuoruid jearaheami: čuvvot gielddaid dieđiheami
Boahkuheamit ovdánit gielddain dađi mielde go boahkuhanávdnasat ožžojuvvojit. Gielddat dieđihit boahkuhanáššiin interneahtta-siidduineaset. Buot dáhtolaččat ožžot boahkuheami iežaset ahke- ja riskajoavkku mielde. Boahkuhanvuoruid jearahallan galgá garvojuvvot, daningo dálá dilis dat dahket duššás bahkadasaid dearvvašvuođa fuolahussii. Iežas vuoru sáhttá vuordit ráfis go čuovvu dieđiheami.
Oarjebađaeatnama buohccedikšunbiirres gávnnahuvvon koronadáhpáhusat vahkkosaččat
Vahkku 6: 19 dáhpáhusa
Vahkku 7: 12 dáhpáhusa
Vahkku 8 (nohkavaš vahkku): 4 dáhpáhusa (24.2. d. 9.56 rádjái)
Oktiibuot Oarjebađaeatnama buohccedikšunbiirre čájánasváldinčuoggáin dahkkojuvvon deasttaid vuođul leat gávnnahuvvon 520 dáhpáhusa.
Infekšuvnnaid duostunovttadat